"Hitler voerde dit soort ideeën uit": criminoloog Chris Rutenfrans waarschuwt voor 'euthanasiasme' in tijd van corona
Het coronavirus zet druk op het zorgstelsel. Stemmen gaan op zwakken en zieken zorg te onthouden. Dat zou de samenleving ‘verlossen’ van een 'zware last'. Chris Rutenfrans waarschuwt met kracht tegen deze mentaliteit, in een interview met tijdschrift De Waagschaal.
'Corona verlost ons van zwakkeren'
Rutenfrans citeert de psychiater Damiaan Denys, die het coronavirus een “goede zaak” noemt omdat het ons “verlost ons van een zwakke bevolking die ziek is en zwaar op de maatschappij weegt”. Het doet Rutenfrans sterk denken aan het sociaal-darwinisme, dat het recht op leven van het individu opoffert voor de ‘biologische kwaliteit’ van de soort.
Sociaal-darwinisme
Het sociaal-darwinisme vindt zorg voor ongeneeslijk zieken en zwakken geen daad van christelijke naastenliefde, maar een gevaar voor de volksgezondheid. De euthanasieprogramma’s van de nazi’s zijn vanuit dit idee ontstaan. Daarbij werden Duitse gehandicapten en andere ‘inferieuren’ op grote schaal om het leven gebracht. Met instemming citeert Rutenfrans de Duitse Rooms-katholieke bisschop Clemens von Galen, die in 1941 van leer trok tegen deze euthanasiepraktijken. “Maar van een dergelijke strijdbaarheid is van de zijde van de kerken weinig te merken,” klaagt Rutenfrans. “Te weinig, wat mij betreft.”
Lees ook: Toen de nazi's euthanasie opdrongen, bulderde bisschop Von Galen - en keerde het tij
Andreas Burnier
Rutenfrans is een leerling van Andreas Burnier, pseudoniem van prof. C.I. Dessaur. Deze hoogleraar criminologie sprak zich in 1985 fel uit tegen euthanasie. Tot verrassing van velen, want zij was een areligieuze Joodse lesbienne en feministe bovendien. Burnier zag de opkomst van euthanasie als een terugkeer naar het nazisme waar zij als kind voor ondergedoken had. In Mag de dokter doden? Argumenten en documenten tegen het euthanasiasme (1985) liet ze er geen gras over groeien. Het is het waard om uitgebreid te citeren:
“De motivering voor de thanatische ambities wordt echter niet meer gegeven in de obsolete en besmette termen van nationaal-socialisme, maar in die van nu acceptabel materialistisch hedonisme en/of heilbrengend socialisme. Het doel en de zin van het korte aardse leven zijn in die ideologieën: maximaal materieel welbevinden, hetzij van het collectief, hetzij van het individu. Zorgen, gebreken en lijden, hetzij voor het collectief, hetzij voor het individu, moeten tot iedere prijs worden vermeden. Aldus wordt het prenataal uitroeien van mensen die in een niet “optimaal” lichaam of optimale sociale omstandigheden zullen worden geboren, respectievelijk het plegen van zelfmoord op ernstig zieken en bejaarden die geen materiaal produktief lid van de samenleving meer kunnen zijn dan wel ondraaglijke pijn lijden, gelegitimeerd.”
Euthanasie maakt zieken chantabel
Als een van de weinigen in haar werkkring deelde Rutenfrans het standpunt van Burnier. “Voor mij was het belangrijkste dat de aanvaarding van euthanasie ernstig zieke mensen in een chantabele positie brengt. Waarom zou je je omgeving nog tot last willen zijn als het ook mogelijk is er middels euthanasie uit te stappen?” Rutenfrans’ wantrouwen werd gevoed door vele gevallen van gedwongen euthanasie: “Vanuit de euthanasiebeweging kwamen daar bijzonder weinig protesten tegen.”
'Hartekreet kan veel bereiken'
Eigenlijk was Burnier al te laat, zo merkt Rutenfrans op. In 1984, een jaar voor ze haar protest tegen euthanasie begon, had de Hoge Raad al “de zorgvuldigheidseisen geformuleerd waaraan een arts moest voldoen om bij euthanasie vervolging te voorkomen.” Toch was het geen loos protest. Burnier doorbrak de gefabriceerde consensus van de medische en juridische elites en kreeg veel bijval van gewone burgers die euthanasie onaanvaardbaar vonden. Rutenfrans heeft ervan geleerd “dat je met een hartekreet, op het juiste moment gedaan, nog heel veel kunt bereiken.”
Het hele interview met Chris Rutenfrans kunt u HIER lezen.
Laatst bijgewerkt: 16 april 2021 14:35