Wat wij kunnen leren van het coronavirus in Italië

Zelfs als het aantal coronadoden in Italië in 2020 nog verdubbelt, dan komen we uit op 47.000 sterfgevallen – 10 keer minder dan de minst alarmerende, 50 keer minder dan de meest alarmerende projectie van maart 2020.

Wat wij kunnen leren van het coronavirus in Italië

Door Julio Loredo (in quarantaine in Milaan, Italië)

Wanneer toekomstige historici de enorme crisis die door het coronavirus is ontstaan bestuderen, zullen ze veel vragen stellen, waarvan sommige misschien al beantwoord zijn. Te midden van de crisis van vandaag, met Italië nog steeds in quarantaine, moeten we het doen met de vragen, die niet weinig of onbeduidend zijn.

De coronacrisis brengt veel tegenstrijdigheden en tekortkomingen van onze moderne wereld aan het licht, die lang op de achtergrond zijn gebleven, begraven door het heersende optimisme. Misschien moeten we, gebruikmakend van de extra tijd die ons ter beschikking staat, deze vragen nu aan de orde stellen en proberen er enkele lessen uit te trekken.

De kwetsbaarheid van de moderne wereld

De eerste vraag betreft de kwetsbaarheid van de moderne wereld. Het is werkelijk verbazingwekkend hoe zo een klein en zelfs microscopisch wezen een wereld op de knieën kan krijgen die er prat op gaat solide, krachtig en duurzaam te zijn. De economie is tot stilstand gekomen nu de beurzen kelderen. Winkels zijn gesloten, vluchten geannuleerd en wegen verlaten. We zien dat evenementen worden uitgesteld, dat sportactiviteiten worden verboden en dat de grenzen worden gesloten.

Vroeger dachten we dat dit soort dingen alleen konden gebeuren als gevolg van een wereldoorlog of een buitengewone natuurramp. Nu zien we echter dat dit niet het geval is. De boosdoener is een piepklein wezen van een paar micron groot. Het verstoorde ons leven en verbrijzelde de mythe van de stabiliteit van de wereld.

Dit is een grote eerste les als we willen luisteren naar de tekenen van de tijd.

Onze-Lieve-Vrouw sprak in Fatima over een reeks plagen die zouden vallen op de zondige mensheid, gevolgd door een algemene bekering en het daaruit voortvloeiende herstel van de christelijke beschaving. Velen hebben geen acht geslagen op haar woorden, niet vanwege een doctrinair bezwaar, maar vanwege de overtuiging - meer pragmatisch dan intellectueel - dat deze wereld eeuwig zou duren. Ze geloofden dat ze er ongestoord van konden blijven genieten. De coronacrisis leert ons echter dat zaken kunnen veranderen en zelfs snel. We kunnen niets als vanzelfsprekend beschouwen. Deze stand van zaken is niet eeuwig. Alles kan verdwijnen, alleen God is eeuwig.

Lees ook: Het coronavirus is een oproep om terug te keren naar God

Van crimineel tot held: de Chinese transformatie…

De tweede vraag betreft deze Chinese manoeuvres in de crisis. De komende jaren zullen historici het moeilijk vinden om uit te leggen hoe China het coronavirusverhaal zo heeft gemanipuleerd dat het zich in een paar weken tijd van een crimineel tot een held heeft getransformeerd.

De epidemie begon in China, waar ze zich verspreidde door de extreme verwaarlozing en arrogantie van de communistische regering in Peking. Het eerste teken van de epidemie was een uitbraak van bronchitis in Wuhan op 17 november 2019. De geïnfecteerden hadden één ding gemeen: ze bezochten de open veemarkt van de stad. Reeds op 15 december hebben Drs. Ai Fen en Li Wenliang alarm geslagen over een voortwoekerende epidemie. Op 30 december werd Dr. Wenliang gearresteerd voor het "verspreiden van vals nieuws". Op 7 januari publiceerde de Wall Street Journal een rapport over de uitbraak. De regering in Peking reageerde door haar journalisten uit te zetten. De autoriteiten verboden ook verdere berichten onder zeer strenge straffen. Nu de epidemie niet meer onder controle is, heeft president Xi Jinping pas op 30 januari een openbare verklaring afgelegd. Drie dagen later heeft hij de noodtoestand afgekondigd.

Als China eind november snel had gereageerd door de betreffende markt in Wuhan af te sluiten, zou er vandaag waarschijnlijk geen epidemie zijn. De echte boosdoener is China. Er rijzen twee onderling verweven vragen: waarom heeft China zo gehandeld? Waarom beschuldigt niemand China van onrechtvaardigheid?

Lees ook: het beste medicijn tegen corona-angst

Het antwoord op de eerste vraag wordt verklaard door de totalitaire mentaliteit die eigen is aan het communisme. Dergelijke regimes reageren altijd met het geheimhouden van alles wat hun imago zou kunnen schaden. Dit gebeurde in 1986 met de Tsjernobyl-ramp, en met de Koersk-onderzeeërramp in 2000. Deze mentaliteit verklaart echter niet alles.

Een andere factor is de terughoudendheid om de Chinese economie, waarvan de helft van de wereld nu afhankelijk is, te verstoren. De wereldmachten gaven er de voorkeur aan om de Chinese locomotief draaiende te houden, zelfs met het risico op een pandemie. Een zekere kapitalistische mentaliteit sluit aan bij de fouten van de communistische mentaliteit. Deze medeplichtigheid helpt de tweede vraag te beantwoorden: de reden waarom de Chinezen niet kunnen worden aangesproken of beschuldigd is dat ze zelf het mes in de handen hebben.

Een van de grote raadsels van onze tijd - een echt mysterie van onrechtvaardigheid - is hoe het Westen, dat prat gaat op zijn democratische en liberale karakter, zich zo dienstbaar heeft onderworpen aan een dictatoriale regering die wordt gedomineerd door een communistische partij. Om geld te verdienen steekt het Westen bewust en vrijwillig de kop in de guillotine. Kan het een wonder zijn dat de beul nu aan de hendel trekt?

In de loop van haar tweeduizend jaar durende geschiedenis heeft de Kerk in Italië te maken gehad met vele vreselijke epidemieën, zoals de pest van Rome in 590 of die van Milaan in 1578 en 1630. De Bruid van Christus reageerde altijd met een bovennatuurlijke geest, bleef dicht bij de gelovigen, bemoedigde hen in gebed en boetedoening en vermenigvuldigde hun toegang tot de sacramenten. Grote heiligen zoals de heilige Charles Borromeo keerden uit Lodi terug naar Milaan terwijl de burgerlijke autoriteiten op de vlucht waren. De heilige Aloysius Gonzaga koos ervoor bij de zieken in het Romeinse College te blijven en het heldhaftige gebaar met zijn leven te betalen. In tijden van plagen was het de overheersende opvatting van de Kerk om haar zorg voor de zielen nieuw leven in te blazen.

Voor het eerst in haar geschiedenis heeft de Italiaanse kerkelijke hiërarchie - op enkele opmerkelijke uitzonderingen na - de gelovigen in de steek gelaten door hen te beroven van geestelijke steun. De bisschoppen legden de communie voor het eerst in de hand en namen alle heilig water weg. Daarna hebben ze alle missen en religieuze ceremonies, inclusief begrafenissen, tegengehouden. Alle kerken werden onmiddellijk gesloten. Elke overtreding van de regels kan leiden tot de gevangenneming van de "rebelse" priester. Velen gaven aan dat het erger was dan in de Sovjettijd.

Als de gezondheidsnorm is om de afstand tussen de mensen te bewaren om te voorkomen dat ze elkaar aanraken, waarom vieren we dan geen missen met de gelovigen die over de hele kerk verspreid zijn? Zou het aantal missen niet vermenigvuldigd kunnen worden om de gelovigen de hele dag door op deze manier aanwezig te laten zijn? Kunnen de missen niet worden gevierd op het openbare plein, waarbij de gelovigen rustig buiten worden opgesteld en de nodige veiligheidsafstanden in acht worden genomen? Niets van dit alles lijkt te zijn overwogen. In plaats daarvan hebben de bisschoppen ervoor gekozen de gelovigen de sacramenten te ontnemen op het moment dat ze die het hardst nodig hebben.

Riccardi raakt dit punt aan in het hierboven geciteerde artikel: "Het is prima om drukke missen te vermijden. Het is echter niet duidelijk waarom aanbidding en gebeden verboden zijn, als ze in veiligheid worden beoefend. Misschien begrijpen niet alle besluitvormers de speciale betekenis van de mis voor gelovigen, waarvan de oude martelaren zeiden: "Sine Dominicum non possumus" (We kunnen niet zonder de zondag). Deze keer is de Kerk volledig ingestort, zoals Fabio Adernò aangeeft in een artikel op de blog van Vaticaans-expert Marco Tossati: "De beperkingen van de christelijke eredienst die de veranderende gebeurtenissen in de geschiedenis in bepaalde omstandigheden met zich meebrengen, zijn door de Kerk altijd geleden in de vorm van vervolging en martelaarschap, en nooit bewust gekozen met een relativistische of volgzaamheidsgeest". Simpel gezegd, wat de vijanden van de Kerk vroeger deden, doet nu de hiërarchie.

Zeker, van Caesar kan niet worden verlangd dat hij de redenen van God begrijpt. Maar we kunnen en moeten wel van de bisschoppen eisen dat ze de superieure redenen van God bevestigen, in plaats van zich schaamteloos voor Caesar te buigen.

Na een week van toepassing van deze normen is de situatie enigszins veranderd. Naar aanleiding van een openlijke aanbeveling van Paus Franciscus (die eerder iets heel anders had gezegd) hebben sommige Italiaanse bisdommen, waaronder Rome, nieuwe normen uitgevaardigd die de opening van kerken aan het oordeel van de parochiepriester overlaten. Deze norm geldt alleen voor parochiale kerken. Er wordt geen melding gemaakt van missen of sacramenten. Het lijkt erop dat de hiërarchie heeft geluisterd, althans gedeeltelijk, naar de roep van het volk. De geestelijkheid moet echter de leidersrol op zich nemen en niet de gelovigen. Riccardo Cascioli heeft gelijk als hij schrijft: "De kerkelijke hiërarchie is in een staat van mentale verwarring".

Laten we nog een laatste punt aansnijden. Afgezien van het oordeel of deze pandemie kan worden geïnterpreteerd als een goddelijke straf, blijft het voor de hand liggend dat het een uitstekende gelegenheid zou zijn om te prediken, vooral omdat het een vastenperiode is waarin we ons moeten concentreren op het vreselijke maar verlossende lijden van Onze-Lieve-Heer Jezus Christus. De epidemie heeft duidelijk veel gewetens door elkaar geschud, die meestal overweldigd worden door het verlangen om van het leven te genieten. De mensen staan veel meer open voor hemelse overwegingen, wat mogelijkheden biedt voor de zuiverende tussenkomst van de goddelijke genade. In dit geval is het stilzwijgen van de hiërarchie echter tragisch. Zonder hun bedoelingen te beoordelen, zien we een gebrek aan een bovennatuurlijke gerichtheid die werkelijk verontrustend is. Op enkele uitzonderingen na zwijgen ze, terwijl ze des te meer zouden moeten spreken.

Dit waren enkele vragen – de meeste onbeantwoord – die worden opgeroepen door de situatie die is ontstaan door de verspreiding van dit vreemde wezen, niet groter dan 50 duizendste van een millimeter, dat ons leven op zijn kop zet.

Laatst bijgewerkt: 30 november 2023 11:37

Doneer