De nieuwe donorwet leidt tot het grootschalig wegnemen van organen uit nog levende mensen zónder hun expliciete toestemming. Dit impliceert een inbreuk op het recht op lichamelijke integriteit. (Foto: flickr - CC BY-NC-SA 2.0)
Zo’n twee miljoen Nederlanders tellen ten onrechte als ‘orgaandonor’
Geen ‘nee’ betekent ‘ja, ik wil’. Wie verzuimt officieel aan te geven dat hij beslist géén orgaandonor wil zijn, telt mee als orgaandonor en moet er rekening mee houden dat hij of zij bij onverwacht levensgevaar ‘geplukt’ kan worden.
Zich wel drie keer bedenken
D66 was de drijvende kracht achter de nieuwe aanpak. Sinds 1 juli 2020 is de vernieuwde donorwet van kracht. Dit betekent dat vanaf dat moment tal van Nederlanders meegerekend worden als toekomstige orgaandonors, terwijl ze dat mogelijk niet willen. Daar komen nog al die Nederlanders bij, die niet goed begrijpen wat orgaandonatie inhoudt en daar passief mee hebben ingestemd, terwijl ze zich wel drie keer zouden bedenken als ze dat wel begrepen.
‘Hersendood’ voor orgaandonatie ontwikkeld
In het ziekenhuis wordt bijvoorbeeld ‘hersendood’ als criterium voor orgaandonatie gebruikt, hoewel er dan van overlijden nog geen sprake is. Het komt zelfs voor dat mensen nog uit de coma van de ‘hersendood’ ontwaken. Het begrip ‘hersendood’ (wanneer er geen hersenactiviteit meer geregistreerd wordt) is speciaal ontwikkeld om kwetsbare organen uit nog levende personen mogelijk te maken. Levend: volgens de christelijke traditie wil dat zeggen, zolang de ziel nog niet van het lichaam gescheiden is.
Bewust geen keuze gemaakt
Veel mensen die geen keus hebben laten registreren (3,1 miljoen Nederlanders), begrijpen de gevolgen daarvan vaak niet, erkent minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid (D66) nu in een brief aan de Tweede Kamer. Uit het onderzoek dat hij meestuurt blijkt dat slechts 37 procent van die 3,1 miljoen mensen bewust geen keuze heeft gemaakt, omdat zij bereid zijn orgaandonor te worden. Stirezo heeft over de problematiek rond orgaandonatie een brochure uitgebracht, die u gratis kunt bestellen: Orgaandonatie of orgaanroof? Gerede bezwaren tegen de nieuwe praktijk.
De arts zal beslissen
Tegenover die 37% passieve bereidwilligen staat meer dan een derde die zegt er nog niet over te hebben nagedacht of er nog niet aan zijn toegekomen. Nog een derde denkt dat 'geen bezwaar' betekent dat je nabestaanden na je overlijden mogen beslissen wat er met jouw organen gebeurt. 'Geen bezwaar' betekent echter dat een arts zal beslissen. Alleen als de familie zeker is van haar zaak en, zoals de site van de Rijksoverheid stelt “kan uitleggen aan de arts dat u echt geen donor wilde worden” kan de familie de orgaandonatie nog tegenhouden.
Twee miljoen ten onrechte ‘orgaandonor’
Al met al betekent dit dat van de mensen die geen keuze kenbaar hebben gemaakt, bijna twee derde (ongeveer twee miljoen Nederlanders) ten onrechte bij de potentiële orgaandonors gerekend worden: zij hebben immers nog geen bewuste beslissing genomen of hebben een onjuiste voorstelling van de gang van zaken, omdat ze denken dat na hun overlijden (of kort daarvoor) de beslissing aan hun nabestaanden is.
Donorwet strijdig met Grondwet
Deze wet is al vanaf het begin omstreden geweest, omdat die in strijd is met de Grondwet. Zoals SGP-Senator Diederik van Dijk uitlegt: “Het wetsvoorstel betekent een inbreuk op de lichamelijke integriteit… Het wegnemen van organen zónder expliciete toestemming impliceert een inbreuk op het recht op lichamelijke integriteit van de donor… De onaantastbaarheid van het lichaam is dus een belangrijk goed. Niet voor niets is dit recht vastgelegd in artikel 11 van onze grondwet.”
Laatst bijgewerkt: 1 april 2022 09:50