Meredith Greer sprak met Het Parool over het boek, waarin ze haar abortustrauma beschrijft. (Beeld: screenshot Het Parool)
Abortustrauma: Meredith Greer schrijft boek over rouw. Maar rouw waarover?
Meredith Greer werkt als eindredactrice bij De Volkskrant. Ze is, zoals haar naam al doet vermoeden, van Amerikaanse afkomst. Ze debuteerde onlangs als schrijfster met Bedenktijd, een verslag van haar eigen ervaring met abortus.
Kind primaire slachtoffer van abortus
Ze vertelt erover in gesprek met Het Parool. Blijkbaar is het boek nogal ‘literair’: het wordt althans omschreven als een “genreoverschrijdend experiment”, fragmentarisch, in verschillende lettertypes gedrukt, vermoedelijk om haar verscheurdheid uit te drukken. Het interview (en waarschijnlijk dan ook het boek) is intussen een ware dans op het koord van de politieke abortuscorrectheid. Zo komt in het hele gesprek het woord ‘kind’ of een ander woord dat verwijst naar het primaire slachtoffer, niet voor. Het gaat enkel maar om de vrouw, Meredith Greer, die de abortus heeft laten plegen, en wat dit voor háár betekend heeft.
Woord ‘kind’ komt nergens voor
Dat is tegenstrijdig. Als iets ‘heel erg’ is, dan moet daar een reden voor zijn. Heftige gevoelens moeten ergens naar verwijzen, ergens over gaan, anders is het hysterie. Het feit dat het gedode kind nergens in het interview genoemd wordt en de besliste weigering die pijnlijke werkelijkheid van een afgekapt leventje onder ogen te zien, zijn veelzeggend en geven aan heel het gesprek een onderliggende valse toon.
Verachtelijk gedrag
Daar komt nog bij dat het ongeboren kind van Meredith Greer gedood is, omdat de man “met wie ze jarenlang een relatie” had, “in paniek” raakte van haar zwangerschap. In de door ‘progressieve mensen’ zo geminachte ‘Victoriaanse tijd’ die we achter ons hebben, werd dit als het meest verachtelijke en eerloze gedrag beschouwd dat voor een man maar denkbaar is: niet de verantwoordelijkheid nemen voor een kind dat je verwekt hebt, notabene in een vaste relatie, en je vrouw dat dan maar laten ‘wegmaken’. Uiteraard ontslaat dat de moeder geenszins van schuld, maar voor haar is het dilemma wel veel groter dan voor de man, die alleen maar iets van zijn “vrijheid” verliest.
Keurig politiekcorrect
Dat het boek Bedenktijd heet, verwijst niet naar morele reserves die de schrijfster heeft ten opzichte van abortus, althans niet wat het kind betreft. Keurig politiekcorrect merkt ze op het “natuurlijk heel fijn” te vinden “dat vrouwen niet meer lijden onder de verplichte bedenktijd”. Maar die bedenktijd (die overigens veel steun onder de bevolking had) had toch in een aantal gevallen die “rouw” die centraal staat in het boek staat, kunnen voorkomen? Bij andere vrouwen, in andere situaties, die bij nader inzien de verantwoordelijkheid voor het beginnende leven in hen wel hadden willen nemen? De wereld draait toch niet om Meredith Greer alleen?
‘Literair’ abortusboek
Dat neemt niet weg dat – hoe halfhartig dan ook - het een verdienste van Meredith Greer is dat zij haar emoties en verdriet na een abortus tot thema van een ‘literair’ boek heeft gemaakt. Abortustrauma is daarmee tot moderne Nederlandse ‘literatuur’ gemaakt, die verschijnt bij De Bezig Bij. Middelbare scholieren kunnen het op hun leeslijst zetten. Bovendien wordt het thema nu onder de neus gewreven van het ergste wegkijkende links-dogmatische publiek, laten we zeggen de NRC en De Volkskrant lezende D66- en GroenLinks-stemmers. Abortustrauma is immer een harde realiteit, die onlangs ook al door een theatermaakster gethematiseerd is. Het is geen morele kwelling die bedacht is door pro-lifers, maar een menselijke realiteit die keer op keer na een abortus wordt geconstateerd, en waarvan Meredith Greer nu de ‘literaire’ bevestiging geeft.
Interessantdoenerige termen
Een begrip dat in het interview opduikt is liminaliteit, dat in het interview omschreven wordt als “een vorm van desoriëntatie tijdens een overgang tussen twee situaties”. Ook dat lijkt weer een intellectuele manoeuvre om de abortuskwestie op een meta-niveau te plaatsen, en zich waar het eigenlijk om gaat bij abortustrauma van het lijf te houden. De rouw na abortus heeft immers betrekking op een persoon die er inmiddels had moeten zijn, maar daartoe niet de kans heeft gekregen. Daar kunnen geen interessantdoenerige termen iets aan afdoen.
Religie versterkt de natuurwet
In het interview (en blijkbaar ook in het boek) komt ook religie om de hoek kijken. Dat is niet noodzakelijk, want abortustrauma is een gevolg van de natuurwet. Een vrouw is door de natuur immers geprogrammeerd om het kind dat in haar verwekt is te beschermen, ter wereld te brengen en op te voeden. Als die opdracht eigenmachtig wordt afgebroken, zal het geweten van de vrouw op een of ander manier spreken en haar het besef bijbrengen ‘gezondigd’ te hebben, zelfs als het religieuze concept haar niet bekend is. Sterker nog, het ondergaan van een abortus kan iemand voor het geloof ontvankelijk maken, zoals we (dankzij de film Unplanned) bij Abby Johnson hebben gezien.
‘Een mooie gedachte’
Meredith Greer heeft blijkbaar een katholieke achtergrond en weet dus heel goed wat ‘zonde’ is. Ook dat levert in het interview weer politiekcorrect koorddansen op. Het geloof als zodanig heeft een ‘hoogopgeleide’ feministische eindredactrice van De Volkskrant natuurlijk overwonnen, stel je voor zeg. Maar sentimentele ‘rituelen’, kaarsjes opsteken en zo (Voor wie? Voor zichzelf?), zoals de “generaties voor me” die in ere hielden, dat vindt ze “een mooie gedachte”. De rest houdt ze van zich af, want “waarom zouden andere mensen mogen bepalen hoe religie ingevuld dient te worden?”
Eigen versie psalm 139
Daarom heeft ze in het boek een eigen versie van psalm 139 geschreven, zo blijkt uit het interview. De psalm dus, die enerzijds beschrijft hoe niets van onze gedachten voor God verborgen blijven ("Jahweh, Gij doorschouwt mij volmaakt, Gij zijt het, die mij doorgrondt; Gij kent mijn zitten en staan, En verstaat mijn gedachten van verre.").
‘Gij hebt mijn ziel gekend’
Anderzijds beschrijft psalm 139 de wording van de mens, en wordt daarom vaak in verband met abortus aangehaald. ("Want Gij hebt mijn nieren geschapen, Mij in de schoot van mijn moeder gevormd: Ik dank U voor het ontzaglijk wonder van mijn ontstaan, En voor uw heerlijke werken. Gij hebt ook mijn ziel zorgvuldig gekend, En mijn gebeente bleef voor U niet verborgen, Toen ik in dat geheimvolle oord werd geschapen, Kunstig bewerkt in de diepten der aarde. Uw ogen hebben mijn vormeloze leden aanschouwd.")
'Psalm voor mij troostrijk'
Meredith Greer zegt er in het interview slechts dit over: “Psalm 139 is voor mij heel troostrijk omdat God je kent en weet wat je intenties zijn. Hij zou nooit veroordelen. Het zou prachtig zijn als je die troost kon hebben.” Hier bereikt het koorddansen en het dubbele denken een hoogtepunt. De psalm is ‘troostrijk’ voor zover die het gekend worden van de vrouw en haar gevoelens door God beschrijft. Maar dezelfde psalm benadrukt ook dat dit bij ieder mens vanaf het eerste begin in de moederschoot al het geval is.
Voorwaardelijke wijs
Psychologisch interessant is dat Greer eerst God noemt, dan vlucht in de intentie-ethiek van een God die “weet wat je intenties zijn” en haar niets kwalijk neemt. Want haar intenties zijn, zoals bij alle moderne mensen, uiteraard “goed”, zodat ze heel zeker weet dat God haar nooit zou veroordelen. Grappig: pertinent zeker zijn over wat Iemand gezegd zou zeggen van wiens bestaan je op zijn minst niet zeker bent. Want op echt geloof wil Meredith Greer zich natuurlijk niet laten betrappen, daarom besluit ze in de irrealis, in de voorwaardelijke wijs. “Het zou prachtig zijn als je die troost kon hebben.”
Verstoppertje spelen met zichzelf
Het pleit dan weer wel voor Meredith Greer dat zij op het eind van het interview in Het Parool het compliment afwijst een “dapper boek” te hebben geschreven. “Het is niet dapper. Ik heb volhard in het onmogelijke.” Dat heeft ze inderdaad, nog meer dan ze zich realiseert. Je kunt geen eerlijk boek schrijven over rouw na abortus zonder daarin het gedode kind centraal te stellen. Moreel gesproken gaat het niet primair om de moeder, maar om het kind wiens leven is afgekapt. Dat is het primaire slachtoffer. Al het andere volgt daaruit. De vrouw die dat miskent, speelt verstoppertje met zichzelf.
Laatst bijgewerkt: 30 november 2023 07:56