Verkiezingen komen eraan: dit vinden partijen van abortus
Op 22 november mogen we weer naar de stembus. Na de val van Rutte IV gaat er een nieuwe wind waaien door Nederland. Welke partijen verdedigen het ongeboren kind tegen abortus, en welke juist niet? Om die vraag te beantwoorden heeft Stirezo de verkiezingsprogramma’s doorgespit en het stemgedrag van de partijen geanalyseerd. Dit zeggen en stemden politieke partijen over abortus.
Belang van Nederland (BVNL)
De partij van lijsttrekker Wybren van Haga, voormalig VVD- en FvD-Kamerlid, beschouwt abortus als het “individuele recht van de vrouw”. In het verkiezingsprogramma staat wel dat ze minder abortussen willen. Dit willen ze bereiken door anticonceptie volledig te laten vergoeden door de zorgverzekering. Deze foutieve ‘remedie’ voor ongewenste zwangerschappen komt ook bij veel andere partijen voor. Wat stemgedrag betreft, BVNL heeft consequent met het abortussyndicaat van D66 en GroenLinks-PvdA meegestemd. Het is dus een pro-abortus partij.
BoerBurgerBeweging (BBB)
De nieuwe partij die een spectaculaire overwinning boekte tijdens de Provinciale Statenverkiezingen van 15 maart j.l. is niet fundamenteel tegen abortus. Volgens het verkiezingsprogramma zijn medisch-ethische zaken, waaronder abortus, “vrije kwesties”. Dit betekent dat Kamerleden dus afwijkend van de partijlijn mogen stemmen. BBB beschouwt abortus als een “belangrijk recht, maar er moet niet lichtzinnig mee omgegaan worden.” Ze hebben daarom ook tegen het verstrekken van de abortuspil bij de huisarts gestemd. Ze stemden in met de motie van Pepijn van Houwelingen (FvD) dat elke abortus een tragedie is en stemden ook tegen het afschaffen van de bedenktermijn. Ze waren echter wel voorstander van het schrappen van abortus uit het Wetboek van Strafrecht. Uit het wispelturige stemgedrag van BBB en dat ze abortus als een vrije kwestie beschouwen, kan afgeleid worden dat er binnen de partij verdeeldheid over bestaat. BBB neemt dus geen principieel standpunt in tegen abortus.
Lees ook: Uitslag provinciale verkiezingen: wat zijn de gevolgen voor het ongeboren kind?
Christen-Democratisch Appèl (CDA)
In het partijprogramma van het CDA wordt geen woord gesproken over het doden van ongeboren kinderen. Wel zegt de partij het aantal ongewenste zwangerschappen terug te dringen door “passende ondersteuning bij en informatie over anticonceptie voor niet-Nederlandstaligen en laaggeletterden.” Recentelijk hebben ze wel tegen het schrappen van abortus uit het Wetboek van Strafrecht gestemd, alsook tegen het afschaffen van de vijf dagen bedenktermijn voor abortus. Maar daar tegenover staat dat ze vóór het verstrekken van de abortuspil bij de huisarts hebben gestemd. Ook stemden ze tegen de moties van Van Houwelingen dat elke abortus een tragedie is, en tegen zijn wetsvoorstel uit februari vorig jaar om de abortusgrens te verlagen tot 18 weken. Het CDA heeft op cruciale punten de abortuslobby gesteund en is daarom zeker geen pro-life partij te noemen.
ChristenUnie (CU)
Van alle partijen spendeert de ChristenUnie in hun verkiezingsprogramma de meeste aandacht aan abortus en andere medisch-ethische zaken. De partij van Mirjam Bikker “hoopt op een samenleving waarin abortus niet als uitweg geldt voor onbedoelde zwangerschappen.” Ook vindt ze “de abortuspraktijk te laagdrempelig”. Volgens de CU is de oplossing “een sterke verbetering van begeleiding en onafhankelijke counseling”. Zij willen meer toegang tot anticonceptie en willen dit ook in het basispakket. Ze pleiten in hun partijprogramma ook voor een lagere wekengrens en stemden daarom ook voor de 18-wekengrensmotie van Van Houwelingen. In principe zijn ze tegen een wekengrens omdat zo’n grens suggereert “dat elke abortus daarvóór gerechtvaardigd is.” CU heeft dus een aantal solide pro-life standpunten in het verkiezingsprogramma, maar heeft nu al meegewerkt aan meerdere kabinetten die méér abortus in de wereld hebben gebracht. CU toetert pro-life, maar geeft niet thuis als het er op aan komt. Dit bleek wel uit de kritiek die ze uitten op het voorstel van Van Houwelingen om vrouwen die een abortus overwegen te laten verplichten om naar een echo van hun te-doden kind te kijken. De CU wil de moeilijke omstandigheden waar vrouwen zich in bevinden als ze voor abortus kiezen aanpakken, maar steunt geen anti-abortuswetten, laat staan het afschaffen ervan.
D66
De abortusfanaten van D66 willen het “recht op abortus” in de wet verankeren. Abortus moet volledig worden vergoed, ook voor buitenlandse vrouwen en abortustoeristen. Ze willen bovendien de 24-wekengrens vastleggen in de wet en niet baseren op de overlevingskans van het kind. Dit omdat zij vrezen dat het een kwestie van tijd is voordat deze wordt verlaagd. Ook pleiten ze voor meer “abortuszorg … in nood- en conflictsituaties.” Maar niet alleen ongeboren kinderen in Nederland en daarbuiten moeten het ontgelden, ook zij die vreedzaam van hun gruwelijke lot proberen te getuigen moeten volgens D66 worden bestraft. Ze dreigen de “intimidatie van bezoekers van abortusklinieken” – duidend op pro-life wakers – hard aan te pakken. Organisaties die ook maar “taboes opwerken” rondom ongehinderde abortustoegang – laat staan die zich ertegen uitspreken – moet alle subsidies worden onthouden. Al met al is D66 een van de allerergste partijen voor het ongeboren kind.
DENK
De vanuit PvdA afgesplitste partij heeft een aantal keren meegestemd met pro-life partijen. Zo stemden ze voor de motie dat elke abortus een tragedie is, tegen de abortuspil bij de huisarts en ook tegen de notie dat abortus geen misdaad is. In hun partijprogramma lichten ze hun beweegreden toe om abortus binnen het Wetboek van Strafrecht te houden. "Illegale abortussen kunnen anders niet meer bestraft worden." Helaas stemden ze wel vóór het afschaffen van de bedenktermijn en tegen het verlagen van de 24 wekengrens naar 18 weken. Vreemd genoeg pleiten ze er nu in hun partijprogramma voor om de grens te verlagen naar 12 weken, en willen ze de vijf dagen bedenktermijn terug. DENK heeft een nogal wispelturig abortusstandpunt. Echter, het lijkt erop dat ze met deze verkiezingen een flink stuk richting het pro-life kamp zijn opgeschoven.
Lees ook: Trendbreuk: seculiere partijen keren zich tegen abortusgedram van D66
Forum voor Democratie (FvD)
Verbazingwekkend genoeg rept FvD met geen woord over abortus in hun partijprogramma. Ondanks het feit dat een aantal Kamerleden, vooral Pepijn van Houwelingen, zich regelmatig zeer kritisch over abortus uit laat. Dat abortus niet opgenomen is in hun partijprogramma kan ofwel betekenen dat ze het niet belangrijk genoeg vinden, of dat er teveel verdeeldheid over bestaat binnen de partij. In 2019 stemde Thierry Baudet nog tegen het demonstratierecht van pro-life wakers. Dat gezegd hebbende, zijn partij is wel de enige die bij de belangrijkste moties en wetsvoorstellen met de SGP en de ChristenUnie hebben meegestemd. Ze stemden net als die twee christelijke partijen tegen de afschaffing van de beraadtermijn, de abortuspil bij de huisarts en het schrappen van abortus uit het Wetboek van Strafrecht. Forum voor Democratie is geen principiële pro-life partij, maar heeft door moties en stemgedrag zich tegen het abortussyndicaat verzet, in tegenstelling tot het CDA, en doet dat op een fellere manier dan de CU.
GroenLinks-PvdA
De gefuseerde partij onder leiding van Frans Timmermans maakt samen met D66 deel uit van de linkerflank van het abortussyndicaat. In het verkiezingsprogramma van de partij staat dat GroenLinks-PvdA zich “hard [maakt] voor het verwijderen van abortus uit het Wetboek van Strafrecht.” Ook willen ze “streng optreden” tegen pro-life wakers die zij betichten van “intimidatie”. Net als D66 is de partij van Frans Timmermans de grootste vijand van het ongeboren kind.
JA21
De partij van Joost Eerdmans noemt abortus een “belangrijk vrouwenrecht waar wij niet aan willen tornen.” Desondanks moet abortus “zo veel mogelijk worden voorkomen.” Ze stemden dan ook een aantal keren mee met de pro-life partijen. Ze waren het ermee eens dat elke abortus een tragedie is die in het Wetboek van Strafrecht thuishoort. Twee van de drie Kamerleden stemden ook tegen het afschaffen van de bedenktermijn bij een abortus. Ze stemden echter wel vóór de abortuspil bij de huisarts. Het is veelzeggend dat de partij aangeeft dat het leven “zowel bij geboorte als bij sterfte, beschermd moet worden.” Het ongeboren kind komt dus niet in aanmerking voor deze bescherming. JA21 is dus een partij die abortus fundamenteel ziet als een ‘vrouwenrecht’ dat beschermd moet worden. Dat lijkt voor hen zwaarder te wegen dan de tragedie van abortus.
Nieuw Sociaal Contract (NSC)
De grote nieuwkomer deze verkiezingen is NSC, de partij van Pieter Omtzigt. In zijn partijprogramma komt het onderwerp abortus zeer beperkt aan bod. Volgens de partij is het huidige abortusbeleid "evenwichtig en behoeft geen wijziging." Hij heeft zich op cruciale moment van het abortusdebat onthouden van stemming. Als eenmansfractie heeft Omtzigt geen standpunt ingenomen aangaande de kwestie rondom de abortuspil bij de huisarts en of abortus in het Wetboek van Strafrecht moet blijven. Hij stemde wel tegen het verlagen van de 24 wekengrens, maar stemde vóór het behouden van de verplichte beraadtermijn. De partij van Omtzigt is pro-abortus, maar neemt geen activistische houding aan.
Partij voor de Dieren (PvdD)
De partij onder leiding van Esther Ouwehand houdt zich nadrukkelijk bezig met dierenwelzijn. Zo willen ze dierenrechten opnemen in de Grondwet. Ook zijn ze zeer begaan met krabben en kreeften die pijn lijden als ze worden op gevist. Deze zouden “een gruwelijke doodsstrijd” ervaren. Zo’n ‘empathische’ partij kan toch niet anders dan begaan zijn met het ongeboren kind? Helaas is de realiteit anders. Net als activisten die abortus voor het klimaat voorstaan, beschouwt ook de PvdD het ongeboren mensenleven als ondergeschikt aan hun idealen. De Partij voor de Dieren geeft meer om de rechten van schaaldieren dan ongeboren mensen.
Lees ook: Rutte IV: ongeboren kinderen doden als ‘mensenrecht’
Partij voor de Vrijheid (PVV)
De partij van Geert Wilders laat zich in het partijprogramma niet uit over abortus of andere medisch-ethische kwesties. Net als bij BBB wordt er binnen de partij verschillend gestemd over abortus. Zo stemde het leeuwendeel in met de motie dat elke abortus een tragedie is en tegen de abortuspil bij de huisarts. Ook stemde de partij tegen het schrappen van abortus uit het Wetboek van Strafrecht. Een kleine meerderheid (tien tegen zeven) stemde echter wel voor het afschaffen van de bedenktermijn en ook de abortusgrens verlagen naar 18 weken was voor de PVV-fractie een brug te ver. De PVV heeft zich kritisch uitgelaten over abortus en ook zodanig gestemd. Echter, van een principieel pro-life standpunt is geen sprake.
Socialistische Partij (SP)
Zie hier de enige linkse partij die in het verkiezingsprogramma niets zegt over abortus. Helaas spreekt hun stemgedrag boekdelen. Op alle belangrijke vlakken hebben ze meegestemd met de abortuscoalitie van D66, GroenLinks-PvdA en andere partijen. De SP maakt onderdeel uit van de linkse abortuscoalitie, maar lijkt verder geen ambities te hebben om de oorlog tegen het ongeboren kind verder op te voeren.
Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP)
De SGP is al sinds jaar en dag onveranderd en uitgesproken pro-life. Volgens de partij heeft de overheid “als schild der zwakken de taak om het leven te beschermen.” De SGP vindt als enige partij dat abortus moet worden afgeschaft. Zolang dat niet mogelijk is, is de eerste stap het verlagen van de 24-wekengrens. De SGP verzet zich ook tegen het promoten van abortus in binnen- en buitenland. Daarnaast vindt de partij van Chris Stoffer dat de EU geen lidstaten onder druk mag zetten om abortus op te leggen. Principieel gesproken is de SGP de enige daadwerkelijke pro-life partij die een volledige afschaffing van abortus voorstaat.
Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD)
In het verkiezingsprogramma van de oud-regeringspartij van lijsttrekker Dilan Yeşilgöz-Zegerius komt het onderwerp abortus niet ter sprake, evenals andere medisch-ethische zaken. De partij heeft op veel vlakken meegestemd met de abortuslobby en gaf als grootste partij dan ook de doorslag omtrent vergaande abortuswetgeving. Zo kon het abortussyndicaat op de VVD rekenen bij het afschaffen van de bedenktermijn en de abortuspil bij de huisarts. Het enige lichtpuntje: ze stemden wel tegen het schrappen van abortus uit het Wetboek van Strafrecht. De VVD staat toelatend ten opzichte van abortus en is daarom medeverantwoordelijk voor het verergeren van de situatie van het ongeboren kind in Nederland.
Volt Nederland
De nieuwe Europees-georiënteerde partij van Laurens Dassen doet niet onder voor andere linkse pro-abortuspartijen. Volgens hun verkiezingsprogramma wil de partij “vrije toegang tot abortus”. Ze pleiten ook voor “toegankelijke educatie” over abortus “voor alle leeftijden”. Niet verrassend willen ze het dan ook uit het Wetboek van Strafrecht schrappen. Dit om te voorkomen dat abortus illegaal kan worden verklaard zoals in sommige staten van de VS. Ook pleit VOLT voor een ‘bufferzone’ rond abortuscentra. Volt is dus een uitgesproken pro-abortuspartij.
Benieuwd hoe partijen tegenover (kinder)euthanasie staan? Klik hier voor een overzicht.
Nieuwsgierig naar hoe gezinsvriendelijk de partijen zijn? Bekijk dan de partij analyses van Gezin in Gevaar:
> Hoe denken partijen over de genderideologie?
> Dit vinden partijen van onderwijsvrijheid en seksuele indoctrinatie van schoolkinderen
> Politieke partijen over huwelijk, gezin en man-vrouwverhoudingen
Laatst bijgewerkt: 1 november 2023 14:54